Abp Henryk Muszyński

Laudacja Prezydenta Miasta Krakowa dla abpa Henryka Muszyńskiego - Laureata Nagrody im. ks. Stanisława Musiała

Sorry, this entry is only available in Polish. For the sake of viewer convenience, the content can be shown below in an alternative language. You may click the link to switch the active language.

Arcybiskup Henryk Muszyński – dzisiejszy Laureat Nagrody im. ks. Musiała –  jest jednym z najbardziej zasłużonych polskich duchownych rzymskokatolickich ostatnich kilkudziesięciu lat, wybitnym profesorem nauk teologicznych, erudytą i autorytetem w wielu dziedzinach. Bogatym życiorysem Księdza Arcybiskupa, jego ogromną aktywnością naukową i społeczną, zarówno krajową, jak i zagraniczną, można by obdarzyć bez problemu kilka osób. Niezwykle pracowite życie naszego znamienitego Laureata wypełnione jest tak wszechstronną działalnością, że dla porządku pozwolą Państwo, że przypomnę tylko kilka wybranych istotnych faktów:

Arcybiskup Henryk Muszyński święcenia kapłańskie otrzymał w 1957 roku. Studiował nauki biblijne najpierw na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, następnie w Rzymie, Jerozolimie (gdzie uzyskał doktorat z teologii)
i w Heidelbergu. Jest profesorem nadzwyczajnym nauk teologicznych. W 1985 roku otrzymał święcenia biskupie i został biskupem pomocniczym diecezji chełmińskiej, następnie był biskupem diecezjalnym włocławskim. W 1992 roku został mianowany na arcybiskupa metropolitę gnieźnieńskiego. W grudniu 2009 roku papież Benedykt XVI przyznał Arcybiskupowi Muszyńskiemu tytuł Prymasa Polski. W maju 2010 r. Arcybiskup przeszedł na emeryturę.

Dostojny Laureat pełnił wiele ważnych funkcji w gremiach zarówno krajowych, jak i watykańskich. Przewodniczył Komisji ds. Nauki Wiary i był m.in. wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski. W Watykanie był m.in. sekretarzem specjalnym Synodu Biskupów, członkiem Kongregacji Nauki Wiary i – przez dwadzieścia lat – członkiem Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan.

Arcybiskup Muszyński to także inicjator, promotor i organizator odnowionych Zjazdów Gnieźnieńskich w latach 1997-2012.

To oczywiście tylko niewielki wybór z bogatego życiorysu Laureata. Dziś koncentrujemy się przede wszystkim na ogromnych zasługach Księdza Arcybiskupa dla dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej. Arcybiskup Henryk Muszyński jest człowiekiem na wiele sposobów zaangażowanym w kształtowanie przyszłości w duchu wzajemnego poszanowania, pojednania i budowania międzyreligijnej wspólnoty. Trudno oddzielić jego działalność naukową i publicystyczną od nie mniej ważnej roli inicjatora lub promotora rozmaitego typu przedsięwzięć na rzecz dialogu i współpracy.

Arcybiskup Muszyński był pierwszym Przewodniczącym Komisji (najpierw Podkomisji) Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem w latach 1986-1994. Komisja powstała z inspiracji papieża Jana Pawła II i ks. kard. Franciszka Macharskiego. Zadaniem Komisji było służenie Episkopatowi pomocą w szeroko rozumianych sprawach żydowskich, inspirowanie refleksji teologicznej i porozumienia. Arcybiskup nie uchylał się od spraw trudnych.  Na ten okres jego działalności przypadł między innymi głośny spór o obecność sióstr karmelitanek w Oświęcimiu. Wspominając po latach tę sytuację w jednym z wywiadów, Prymas Senior określa ją jako jeden z najbardziej dramatycznych momentów, nie tylko w działalności polsko-żydowskiego gremium, ale także w swoim życiu.

Jednym z wyników działalności Komisji jest ponadto organizowany corocznie 17 stycznia – tj. w wigilię Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan – Dzień Judaizmu, w tym roku obchodzony już po raz dwudziesty drugi.

To w znacznej części dzięki Pierwszemu Przewodniczącemu tej Komisji    dialog chrześcijańsko-żydowski powstał, rozwinął się i trwa. Pamiętajmy jednocześnie, że sekretarzem tej Komisji był właśnie ksiądz Stanisław Musiał – patron przyznawanej dziś nagrody.

Arcybiskup Muszyński inicjował i promował wykłady oraz badania z dziedziny judaizmu na polskich uczelniach katolickich. W 1994 r. na Akademii Teologii Katolickiej powstał Instytut Dialogu Katolicko-Judaistycznego. Z inspiracji Arcybiskupa rozpoczął również działalność Zakład Kultury Judaizmu Europejskiego w Kolegium Europejskim w Gnieźnie. Znakomity Laureat był także członkiem Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Arcybiskup Muszyński jest autorem licznych prac naukowych: książek, artykułów w czasopismach polskich i zagranicznych. Bibliografia, której rzecz jasna nie zdążymy dziś tu przywołać, jest naprawdę imponująca.

Gdy spoglądamy na wielostronną działalność Prymasa Seniora, pojęciem kluczowym, nieustannie powracającym w różnych kontekstach,  wydaje się właśnie słowo „dialog”. Na pytanie w jednym z wywiadów (dla Miesięcznika „Znak”):

Dlaczego dialog z Żydami ma dla chrześcijanina znaczenie szczególne?

Arcybiskup odpowiada:

(…) bo przez wieki ze sobą walczyliśmy, znaliśmy jedynie naszą inność, odmienność, przez co i po jednej, i po drugiej stronie nagromadziło się ogromnie wiele uprzedzeń, które nie zostały jeszcze przezwyciężone. Bogu dzięki, po wielowiekowej konfrontacji pielęgnujemy dziś postawę dialogu.

Umiejętność prowadzenia dialogu i otwartość na argumenty drugiej strony sprawiły, że był coraz częściej zapraszany jako ekspert czy mediator do różnego rodzaju przedsięwzięć. Ważną częścią aktywności Arcybiskupa Muszyńskiego była praca na rzecz pojednania polsko-niemieckiego. Współprzewodniczył m.in. grupie kontaktowej Episkopatów Polski i Niemiec. Aktywność ta została nie tylko dostrzeżona, ale również wysoko oceniona. Za swą działalność otrzymał między innymi niezwykle cenny – co sam Arcybiskup przyznawał w wywiadach – tytuł doktora honoris causa teologii Wydziału Teologii Katolickiej Uniwersytetu Reńskiego w Bonn. Wiele jego działań miało charakter pionierski. Warto przypomnieć, że jako pierwszy polski biskup został zaproszony na nabożeństwo w świątyni żydowskiej. Odbyło się ono w kwietniu 1993 r. w Synagodze Małżonków Nożyków w Warszawie.

Dialog polsko-żydowski przeżywa dzisiaj kolejny głęboki kryzys. Konflikt polsko-izraelski, który mamy okazję śledzić w ostatnich tygodniach, budzi uzasadniony niepokój. Trudno powiedzieć, ile jest w nim politycznej arogancji obu stron, cynizmu czy zwykłej niewiedzy. Na pewno powinna to być jednak dla nas  wszystkich kolejna lekcja odpowiedzialności za słowo. Taką lekcją o  znaczeniu nie do przecenienia jest właśnie – ustanowiona przez Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” – Nagroda im. ks. Musiała. Możemy dziś obserwować – być może niestety z uzasadnionym niepokojem – czy dobre ziarno dialogu i zrozumienia zasiane zostało dość głęboko, by pokonać uprzedzenia i lęki…

Na koniec pozwolą Państwo, że raz jeszcze zacytuję naszego dzisiejszego Laureata, tym razem w bardziej uniwersalnym przesłaniu (fragment książki „Posługa Słowu w prymasowskim Gnieźnie” z 2018 roku):

Europa (…) wymaga współpracy i współodpowiedzialności, a nie ma współpracy bez dialogu, ten zaś wymaga zaufania. Zaufanie zdobywa się tylko przez gotowość zrozumienia drugiego człowieka, poprzez dialog. Brak „postawy przebaczenia” może zniszczyć bardzo dużo, a odbudowanie będzie niezwykle trudne, a może wręcz niemożliwe.

Całym swoim życiem Arcybiskup Muszyński udowadnia, że jest człowiekiem dialogu. Dialogu, którego podstawą jest właśnie wzajemne zaufanie. Więcej takiego mądrego dialogu i więcej wzajemnego zaufania możemy sobie chyba wszyscy życzyć na co dzień.

Dziś, składając Arcybiskupowi Henrykowi Muszyńskiemu wyrazy najwyższego uznania, życzmy mu dużo zdrowia i siły, tak wielkiej jak przed laty, gdy Ksiądz Arcybiskup i jemu podobni przystępowali do trudnej, ale jakże potrzebnej  pracy na rzecz dialogu i pojednania.

Our partners