Robert Szuchta i Agnieszka Cahn nagrodzeni za zasługi dla dialogu
Sorry, this entry is only available in Polish. For the sake of viewer convenience, the content can be shown below in an alternative language. You may click the link to switch the active language.
Nagroda im. ks. Stanisława Musiała jest przyznawana co roku w dwóch kategoriach: za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej oraz za podejmowanie inicjatyw społecznych w tej dziedzinie.
Nie ma historii Polski bez historii Żydów polskich
– Robert Szuchta od przeszło trzydziestu lat jest nauczycielem historii, specjalizując się w tematyce mniejszości narodowych na ziemiach polskich i metodyce nauczania o Holokauście oraz edukacji wielokulturowej – mówił w laudacji wiceprezydent Krakowa Bogusław Kośmider.
– Szuchta jako dydaktyk naprawia w ten sposób gigantyczne zaniedbania sprzed 1989 roku, gdy władze komunistyczne – a za nimi scentralizowana edukacja szkolna – traktowały Holokaust marginalnie, wyłącznie w kategoriach walki propagandowej, instrumentalizując ten temat na użytek doraźnych potrzeb politycznych w relacjach polsko-niemieckich. Nasz laureat wyszedł przed laty z założenia, że prezentowanie młodzieży złożoności stosunków Polaków i Żydów podczas II wojny światowej przyczyni się do ich polepszenia w teraźniejszości – podkreślał zastępca prezydenta Jacka Majchrowskiego.
– Kiedy zaczynałem pracę jako nauczyciel, niewiele wiedziałem o Żydach, a przecież urodziłem się, mieszkam i pracuję w Warszawie. W mieście, w którym przed wybuchem drugiej wojny światowej co trzeci mieszkaniec mówił w języku jidysz, którego historię i kulturę współtworzyli jego żydowscy mieszkańcy. Jako nauczyciel historii bardzo szybko doszedłem do przekonania, że kiedy opowiadam uczennicom i uczniom o ich mieście, uczę ich o historii Polski, mój przekaz jest strasznie ułomny, bardzo kaleki, a przez to nieprawdziwy – wspominał Robert Szuchta.
– W szkolnym przekazie historycznym nie było i w dużym stopniu także do dnia dzisiejszego nie ma miejsca na historię Żydów polskich, a przecież przez stulecia Polska była ich domem i ojczyzną. Nie ma historii Żydów bez historii Polski, tak jak nie ma historii Polski bez historii Żydów polskich. To awers i rewers tej samej monety. Ten świat przestał istnieć w czasach Zagłady – mówił Laureat.
Za działalność
– W sobotę 22 sierpnia 1942 r. do niemieckich obozów pracy i zagłady wywieziono z rynku w Myślenicach ok. 1300 żydowskich mieszkańców miasta oraz miejscowości leżących w jego sąsiedztwie: Izdebnika, Sułkowic, Dobczyc czy Gdowa – przypominał rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Jacek Popiel, przed wręczeniem nagrody Agnieszce Cahn. Tegoroczna Laureatka od wielu lat aktywnie działa na rzecz przywracania pamięci o żydowskiej społeczności Myślenic, ale też na rzecz upowszechniania dialogu międzykulturowego oraz zwalczania stereotypów, uprzedzeń czy nietolerancji.
– Długoletnie, intensywne wysiłki Agnieszki Cahn – współzałożycielki Stowarzyszenia „Wspólnota Myślenice” – wydały ostatecznie bardzo obfity plon. Najpierw udało się jej sporządzić listę zawierającą ponad tysiąc potwierdzonych nazwisk myśleniczan, którzy z powodu swego żydowskiego pochodzenia padli w trakcie wojny ofiarą niemieckich represji. Następnie uruchomione zostały przy jej udziale liczne przedsięwzięcia edukacyjne i kulturalno-artystyczne – mówił rektor UJ.
– W roku 2004 na fasadzie jednej z kamienic stojących przy myślenickim rynku udało się umieścić tablicę upamiętniającą związane z miastem żydowskie ofiary Zagłady. W latach kolejnych zorganizowano natomiast za jej sprawą festiwal „Wielokulturowe Myślenice”, rozpoczęto starania na rzecz ratowania ruin dobczyckiej mykwy oraz zainaugurowano działania mające na celu rozpoczęcie rewitalizacji synagogi w Wiśniowej, ostatniej drewnianej bożnicy w tej części Polski, uznawanej przez historyków za bezcenny skarb dawnej Galicji, swoisty pomnik lokalnego żydowskiego dziedzictwa – wyliczał.
– Myślę, że świadomość faktu, iż dialog żydowsko-chrześcijański nie zaczął się na Soborze Watykańskim, ale toczył się w pewien sposób od zawsze, jest tak samo ważna, jak docenianie roli tamtego soboru, ludzi z nim związanych i kluczowych dokumentów – mówiła Agnieszka Cahn.
Wspominała też o przeciwnościach, jakie napotykała na swojej drodze oraz odniosła się do sytuacji w Izraelu. – Co roku przy tym mikrofonie stają inne osoby i edukatorzy, badacze, aktywiści społecznych i opowiadają o najróżniejszych perypetiach prowadzenia międzyreligijnej debaty w Polsce. Czasami opowiadają o swoim życiu, często przestrzegają przyszłe pokolenia przed powtarzaniem błędów przeszłości. „Nigdy więcej” – deklarują. W tym roku po raz kolejny zobaczyliśmy, że to, co nie miało się nigdy więcej powtórzyć, powtarza się znowu. Wartość wzajemnego rozumienia się różnych kultur wzrasta, ale wraz z nią wzrasta liczba tych, którzy deklarują sprzeciw wobec dialogu, promując w jego miejsce konflikty i nienawiść – skomentowała.
16. edycja Nagrody
Nagrodę ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Jej fundatorami są Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prezydent Miasta Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Wyboru laureatów dokonuje Kapituła, której przewodniczy Rektor UJ.
Patron Nagrody, ks. Stanisław Musiał SJ (1938-2004), był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii.
Patron Nagrody, ks. Stanisław Musiał SJ (1938-2004), był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii, za co uhonorowano go m.in. Nagrodą im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Od 1981 roku był redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, a w latach 1990-1991 zastępcą redaktora naczelnego. Publikował także m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Wprost”, „Polin” i „Midraszu”. Ks. Musiał był autorem ważnej książki piętnującej grzech antysemityzmu pt. „Czarne jest czarne”. Po jego śmierci, z inicjatywy krakowskiej społeczności żydowskiej, na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.
W ubiegłych latach laureatami Nagrody zostali: prof. Jan Błoński oraz Miasto i Gmina Chmielnik, prof. Joanna Tokarska-Bakir i Bogdan Białek, prof. prof. Bożena i Jerzy Wyrozumscy oraz Tomasz Pietrasiewicz i Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, Anna Lebet-Minakowska i ks. Manfred Deselaers, Stefan Wilkanowicz i nieformalna Grupa Przyjaciół z Olkusza (Ireneusz Cieślik, Olgerd Dziechciarz, Krzysztof Kocjan, Dariusz Rozmus), prof. Stanisław Krajewski i Mirosław Skrzypczyk, ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel i Zofia Radzikowska, prof. Jan Małecki i prof. Aleksander Skotnicki, Bella Szwarcman-Czarnota i prof. Wacław Wierzbieniec, ks. prof. Michał Czajkowski i Urszula Antosz-Rekucka, abp Henryk Muszyński i Adam Bartosz, prof. Jan Grosfeld i Dariusz Popiela, Marian Turski i Anna Brzyska, Karolina Panz i Wioleta Szczepocka oraz Małgorzata Międzobrodzka i Agnieszka Mysakowska.
Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” skupia osoby pochodzące z różnych środowisk chrześcijańskich i żydowskich. Włącza się w inicjatywy dotyczące dialogu, w tym w organizację obchodów Dnia Judaizmu w Kościele katolickim. Informuje systematycznie o ważnych wydarzeniach z dziedziny relacji chrześcijańsko-żydowskich za pośrednictwem newslettera i profilu na Facebooku.
Our partners
